Wat is cholesterol?

We horen het woord cholesterol vaak voorbijkomen; is het niet omdat een vriend of familielid het heeft dan wel via een advertentie of reclamecampagne voor cholesterolverlagende voedingsmiddelen (je weet wel… die boter van dat bekend merk bijvoorbeeld). We weten dan ook allemaal dat cholesterol iets met de gezondheid te maken heeft, maar als we vragen om het te omschrijven dan blijft het antwoord meestal schuldig. We beantwoorden de vraag ‘wat is cholesterol dan maar al te graag’ een keertje kort en bondig.

Cholesterol heeft iets weg van vet… het is wit en heeft een vetachtig voorkomen. Op zich is het niet iets slecht. Ons lichaam maakt het immers aan om cellen mee te bouwen. Trop is zoals bij zovele zaken echter teveel en dat is bij cholesterol niet anders. Te veel cholesterol kan namelijk heel wat lichamelijke problemen opleveren. Cholesterol halen we uit twee bronnen. Langs de ene kant is er ons lichaam (en meer bepaald de lever) die deze substantie aanmaakt. Theoretisch gezien wordt er voldoende aangemaakt om ons lichaam naar behoren te laten functioneren. Een andere bron van cholesterol is voeding en meer bepaald dierlijke voeding. Denk bijvoorbeeld aan vlees en gevogelte die cholesterol bevatten. Vaak bevatten ze hoge hoeveelheden verzadigd vet waardoor onze lever wordt aangezet om meer cholesterol aan te maken. Bij sommige mensen betekent deze extra aanmaak van cholesterol dat ze van normale cholesterolwaarden naar ongezonde cholesterolwaarden gaan. Kleine voetnoot: sommige tropische oliën zoals palmolie en kokosnootolie kunnen je lever ook tot een verhoogde productie van cholesterol aanzetten. Deze oliën vinden we vaak in gebakken voeding.

Het belang van een goede cholesterol

Cholesterol circuleert via het bloed en wanneer de cholesterolwaarden in het bloed stijgen dan kan dit gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Net daarom dat het laten testen van de cholesterol zo belangrijk is om een idee van je waarden te krijgen.

Er zijn eigenlijk twee vormen van cholesterol; ook wel de ‘goede’ en de ‘slechte’ genoemd. LDL-cholesterol is hierbij de slechte vorm en HDL de goede. Te veel van de slechte of te weinig van de goede vergroot de kans dat cholesterol zich geleidelijk aan gaat opbouwen op de binnenwanden van de aders die onze hersenen en ons hart van bloed voorzien.

Zonder al te veel in detail te gaan, zou je LDL cholesterol kunnen zien als een familielid die doorheen het huis rondloopt en regelmatig iets laat vallen (hopelijk heb je niet echt zo iemand rondlopen). HDL cholesterol daarentegen is dan weer iemand die in huis rondloopt en de weggegooide spullen opraapt en ze netjes wegsteekt. De ‘goede’ persoon zorgt ervoor dat je kunt blijven bewegen in je woning.

Samen met andere substanties kan cholesterol op deze manier een dikke en harde afzetting vormen die de aders gaan vernauwen en ze minder flexibel gaat maken. Deze toestand kennen we ook onder de naam atherosclerose. Als een dergelijke prop gevormd wordt en de vernauwde ader gaat blokkeren dan kan dat in een hartaanval of een hartstilstand resulteren. Andere risicofactoren zoals roken, een hoge bloeddruk en diabetes verhogen het risico nog drastischer.